Unia Europejska udostępniła nową pulę środków na lata 2021-2027. Wsparcie finansowe ma ułatwić m.in. realizację inwestycji związanych z dążeniem do oszczędzania energii lub jej zazieleniania. Czy otrzymane fundusze zapewnią takie możliwości również w Polsce?
Fundusze Europejskie 2021-2027
Fundusze europejskie udostępniane państwom członkowskim UE to miliardy euro na realizację założeń polityki spójności. Środki mają być przeznaczone na realizację inwestycji w innowacje, przedsiębiorczość, cyfryzację, infrastrukturę, ochronę środowiska, energetykę, edukację i sprawy społeczne. Polska w ramach Umowy Partnerskiej może liczyć na dodatkowe fundusze w wysokości około 76 mld euro.
Aby realizować założenia Umowy Partnerstwa, potrzebne są programy krajowe i regionalne, które określają priorytetowe obszary wsparcia i wyznaczają konkretne działania. Portal ChrońmyKlimat.pl przeprowadził niedawno analizę planowanych inwestycji pod kątem rozwoju zrównoważonej energii w Polsce.
Pod uwagę wzięto środki z Funduszu Europejskiego na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) oraz Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej (FEPW). Łącznie obydwa fundusze planują przeznaczyć ponad 5,8 mld euro na inwestycje w energię lub efektywność energetyczną.
Podział funduszy na poszczególne branże
Przeprowadzona analiza alokacji środków wyróżniła cztery branże, które skorzystają z dodatkowych funduszy: budownictwo, energetyka, ciepłownictwo i OZE.
Prawie połowa środków, bo ponad 2,8 mld euro, zostanie przeznaczona na renowację budynków publicznych i mieszkalnych. Głównym celem będzie poprawienie ich efektywności energetycznej, a w rezultacie osiągnięcie korzyści zarówno ekonomicznych, jak i ekologicznych. Duża część środków będzie rozdysponowana przez program rządowy „Czyste powietrze”.
Na rozwój sieci elektroenergetycznych oraz magazynowanie energii elektrycznej przeznaczonych zostanie aż 1,2 mld euro, czyli 21% przewidywanych środków. Wsparcie sieci elektroenergetycznych ma służyć głównie zwiększeniu możliwości przyłączania OZE. Znaczną część funduszy prawdopodobnie pochłonie program kompleksowego włączenia w sieć elektroenergetyczną farm wiatrowych położonych na Bałtyku.
Podobna kwota ma być również przekazana na modernizację ciepłownictwa w kraju. Należy jednak zwrócić uwagę, że środki te nie będą przeznaczone wyłącznie na odnawialne źródła energii cieplnej, ale w dużej mierze na tworzenie jednostek kogeneracyjnych działających w oparciu o węgiel czy gaz ziemny. Nie będzie to zatem energia w pełni zielona.
Najmniej środków, bo 600 mln euro, rozdysponowano na rzecz inwestycji w odnawialne źródła energii. Jest to co prawda 300-procentowy wzrost funduszy w porównaniu do lat 2014-2020, ale fakt, iż jest to najmniejsza alokacja środków ze wszystkich rodzajów wspieranej zielonej energii jest z pewnością niepokojący.
Znaczny wzrost funduszy na rzecz zrównoważonej energii
W ramach omawianej analizy dokonano również porównania wysokości środków przeznaczonych na zrównoważoną energię pomiędzy okresami finansowania 2014-2020 a 2021-2027. Wszystkie branże mogą się cieszyć ogromnym wzrostem otrzymanych funduszy:
- budownictwo otrzyma 430% więcej środków niż w poprzednim okresie,
- ciepłownictwo oraz OZE zyskają 300% więcej funduszy,
- energetyka natomiast dostanie 103% więcej środków niż w latach poprzednich.
Ilość rozdysponowanych środków finansowych jest z pewnością imponująca, ale czy pozwoli to na osiągnięcie ambitnych celów unijnych?
Cieszy ogrom pieniędzy, które idą w tym okresie programowania, w szczególności na renowację budynków i ciepłownictwo. Widzimy wzrost aż o 300% w stosunku do poprzedniego okresu! Faktem jest jednak, że będą niewystarczające względem zobowiązań w tym zakresie, zarówno obecnych, jak i do 2050 roku. Obawy budzi pytanie, czy instytucje rozporządzające tymi funduszami będą w stanie je wydatkować, a beneficjenci absorbować przy takim wielkim opóźnieniu w rozpoczęciu rozdzielania tych funduszy.
Karolina Loth-Babut, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Źródło: ChronmyKlimat.pl
