W ostatnich latach zauważamy rosnące zainteresowanie produkcją własnej energii elektrycznej za pomocą paneli fotowoltaicznych. Mimo licznych korzyści, jakie odnoszą inwestorzy i środowisko, wciąż krążą różne mity. Jednym z najpowszechniejszych jest przekonanie, że panele nie działają zimą. Czy to faktycznie prawda? Postanowiliśmy przyjrzeć się bliżej tej kwestii, aby ostatecznie rozwiać wszelkie wątpliwości.
Czy panele fotowoltaiczne zimą produkują prąd?
Zimą dni są krótsze, co bez wątpienia skraca czas pracy paneli. Jednak mit, jakoby panele były całkowicie bezużyteczne zimą, nie znajduje potwierdzenia w faktach. Nawet gdy spadnie śnieg, a niskie temperatury obniżają efektywność, fotowoltaika wciąż działa. Panele nie produkują prądu pod wpływem ciepła, lecz światła słonecznego. O ile gruba warstwa śniegu uniemożliwia bezpośrednie docieranie promieni słonecznych do ogniw, cieńsza warstwa pozwala na produkcję energii, choć mniej efektywnie. Warto przy tym pamiętać, że śnieg nie jest już stałym elementem tego okresu – zmiany klimatyczne powodują, że polskie zimy często nie różnią się wiele od jesieni. Największym problemem może być zatem duża ilość krótkich, pochmurnych dni, kiedy do ogniw dociera mniej światła, co przekłada się na niższą produkcję.
Czy słabsza wydajność fotowoltaiki zimą to problem dla użytkowników?
Krótszy czas nasłonecznienia, pochmurne niebo oraz potencjalne obfite opady śniegu wpływają na obniżenie wydajności instalacji. Niemniej jednak, warto spojrzeć na roczny bilans energii. W okresach intensywnego nasłonecznienia, zwłaszcza od maja do lipca, panele prawdopodobnie generują znacznie więcej energii, niż wynosi zapotrzebowanie na ten okres. Ta nadwyżka może być wykorzystana zimą, jako uzupełnienie prądu wytwarzanego na bieżąco. Zatem informacja, ile prądu produkują panele fotowoltaiczne zimą, to tylko część danych, jakie musimy wziąć pod uwagę w obliczeniach, czy nie zabraknie nam w tym okresie własnej energii. Równie istotna okazuje się nadwyżka z bardziej słonecznych miesięcy. Odpowiednie zbilansowanie energii z fotowoltaiki pozwala cieszyć się nią przez cały rok.
Jak przygotować fotowoltaikę na zimę?
Mimo że warstwa śniegu może obniżyć wydajność paneli, nie trzeba się tego przesadnie obawiać. Większość instalacji montuje się pod kątem, żeby promienie słoneczne padały na nie przez dłuższy czas. Taka konstrukcja powoduje, że śnieg sam zsunie się pod wpływem grawitacji. Niepotrzebne, a wręcz niewskazane, jest zatem zasłanianie lub innego rodzaju zabezpieczanie ogniw. Paneli nie trzeba specjalnie przygotowywać na zimę. Instalacje oraz ich poszczególne elementy są projektowane i montowane w taki sposób, aby przetrwać różne warunki atmosferyczne, włącznie z wilgocią. O więcej, niskie temperatury są dla fotowoltaiki korzystniejsze od upałów.
Ile wynosi wydajność paneli fotowoltaicznych podczas zimy?
Efektywność paneli fotowoltaicznych zimą zależy od różnych czynników, takich jak moc instalacji, warunki atmosferyczne czy położenie geograficzne. Optymalne warunki to instalacje zainstalowane od strony południowej, bez cieni w ciągu dnia. Średnia roczna wydajność, zakładając 1 kWp instalacji, to około 9000 kWh. Niemniej jednak, zimą wydajność może spaść nawet poniżej 10% rocznej produkcji. Trudno jednak udzielić uniwersalnej odpowiedzi, ile spada wydajność fotowoltaiki zimą, ze względu na liczne zmienne. Warto natomiast wiedzieć, że przy idealnych warunkach, gdy jest słonecznie, a wokół paneli leży dużo czystego śniegu, instalacja może produkować więcej energii na godzinę niż latem. To zasługa tzw. efektu albedo – biała powierzchnia, w tym przypadku śnieg, odbija promienie słoneczne, dzięki czemu więcej światła dociera do ogniw.
Co zrobić, żeby fotowoltaika była bardziej wydajna zimą?
Jeśli zależy nam na zwiększeniu ilości energii produkowanej przez panele fotowoltaiczne zimą, kluczowe jest odpowiednie dostosowanie instalacji już na etapie montażu. Optymalne ustawienie paneli pozwala na efektywne korzystanie ze światła słonecznego, co wpływa na ich wydajność. Poza tym, można również zmniejszyć zapotrzebowanie na energię elektryczną poprzez korzystanie z bardziej energooszczędnych urządzeń, używanie oświetlenia LED czy pamiętanie o odłączaniu zasilania urządzeń, gdy nie są używane. Takie podejście nie tylko przyczynia się do zwiększenia wydajności fotowoltaiki zimą, ale także stanowi korzyść dla środowiska, co jest istotnym aspektem dla wielu osób decydujących się na korzystanie z tej technologii. Mimo ryzyka spadku wydajności zimą, warto podkreślić, że samodzielne odśnieżanie paneli może prowadzić do ich uszkodzenia i nie jest zalecane. Jak już wspomnieliśmy, śnieg powinien sam spaść pod wpływem grawitacji.
Autor: Paweł Pałasz
