Jednorazowe e-papierosy produkowane są w aż 770 smakach, palone bez cuchnącego dymu, nie pozostawiają przykrego posmaku w ustach, a do tego są łatwo dostępne i relatywnie tanie, ponieważ smakowy e-papieros kosztuje do 30 zł. Jednak po przeciwnej stronie pozornych zalet skrywa się uzależnienie, inne groźne choroby oraz katastrofa środowiskowa. Czy zbliża się koniec sprzedaży jednorazowych e-papierosów w Polsce? Dlaczego badania nad nimi szokują?
Na początku lutego 2024 r. ukazał się raport Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych na temat rynku jednorazowych e-papierosów w Polsce. W mediach zawrzało. Podobna sytuacja miała miejsce w związku z wynikami badań organizacji Material Focus, prowadzącej kampanię na rzecz recyklingu. Wyniki doniesień skłaniają do refleksji.
Dlaczego e papierosy szkodzą zdrowiu?
Wiele osób zrezygnowało z tradycyjnych wyrobów tytoniowych na rzecz e-papierosów ze względu na panującą opinię o mniejszej szkodliwości tych drugich. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że
e-papierosy nie są na rynku tak długo, aby było możliwe przeprowadzenie dużej ilości badań. Dlatego jeszcze trudno mówić o wszystkich konsekwencjach palenia e-papierosów. Faktycznie badacze wykazali, że e-papierosy generują kilkukrotnie niższe stężenie szkodliwych substancji niż klasyczne papierosy, jednakże nie pozostają bez wpływu na zdrowie człowieka.
Składnikami płynów używanych w e-papierosach są m.in. glikol propylenowy i gliceryna, które zostają podgrzane przez grzałkę e-papierosa. Według badań powoduje to ich toksyczność. Nikotyna zawarta w płynach e-papierosów jest substancją silnie uzależniającą. Liczne zatrucia spowodowały wprowadzenie maksymalnej dozwolonej dawki wynoszącej 20 mg/ml. Naukowcy stwierdzili również szkodliwość płynów aromatyzujących. Im ich więcej zawiera e-papieros, tym jest on bardziej szkodliwy. Największe zagrożenie stwarzają wanilina i aldehyd cynamonowy.
Według badań American Heart Association (AHA), palenie e-papierosów zwiększa występowanie ataków serca nawet o 60%, a także udarów i zawałów serca o 71%. Skutki uboczne używania e-papierosów to:
- zwężenie dróg oddechowych;
- wzrost ciśnienia krwi;
- przyspieszenie akcji serca;
- zwężenie naczyń krwionośnych.
Jak podają specjaliści, dodatkowym zagrożeniem dla młodzieży tak chętnie używającej smakowych e-papierosów jest krok do regularnego palenia tytoniu.
Palenie tytoniu jest w Polsce przyczyną zgonów ok. 80 tysięcy osób rocznie.
Źródło: http://www.freepik.com”>Designed by macrovector / Freepik
Jednorazowy e papieros smakowy, a środowisko
Smakowe jednorazowe e-papierosy stanowią ogromne zagrożenie dla środowiska. Zwiększająca się popularność nie jest proporcjonalna do możliwości recyklingu. Według organizacji Material Focus, sami tylko Brytyjczycy wyrzucają tygodniowo ok. 1,3 mln jednorazowych e-papierosów, a popularność urządzeń wciąż rośnie. Do recyklingu oddawanych jest tylko 17% zużytych urządzeń, a 73% jest zwyczajnie wyrzucanych np. na ulicy, 1% wyrzuca je do toalety.
Według prawa zużyte e-papierosy powinien odbierać sklep, który je sprzedaje. Docelowym miejscem jest punkt zbiórki elektroodpadów. Niestety, niewiele osób wie, co zrobić ze zużytym e papierosem. Należy zdawać sobie sprawę z ogromnych zagrożeń, jakie niesie za sobą niewłaściwa utylizacja takich odpadów. To zanieczyszczenie środowiska niebezpiecznymi chemikaliami, ryzyko pożarów wywołanych zapłonem baterii litowo-jonowej, a także tony nagromadzonego plastiku.
Bateria i przewody, które zawierają te niewinnie wyglądające, małe urządzenia, stanowią cenne materiały. Jak szacuje Material Focus, wszystkie jednorazowe e-papierosy wyrzucane w ciągu roku, zawierają ilości litu, mogące zapewnić baterie dla 5000 samochodów elektrycznych.
E papieros smakowy w raporcie Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych
Według szacunków Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych (IPAG) sprzedaż tanich, smakowych, jednorazowych e-papierosów w 2023 r. wyniosła blisko 100 mln sztuk, a w 2022 r. było to 32,3 mln sztuk. Po „jednorazówki” sięgają także dzieci. Jest to jeden z powodów, dla których coraz więcej europejskich państw już pracuje nad zakazem ich sprzedaży. IPAG zwraca też uwagę na problem naruszeń i łamania prawa przez podmioty sprowadzające z zagranicy jednorazowe, smakowe e-papierosy, skutkujący rozwojem nielegalnego rynku.
Jak podaje raport, IPAG dokonał m.in. przeglądu analiz i informacji dotyczących rynku jednorazowych, smakowych e-papierosów, z którego wynika, że blisko 60% tych produktów jest niezgodnych z przepisami polskiego prawa. Obrót w większości odbywa się w kanałach dystrybucji niemonitorowanych i zakazanych przez prawo (np. sprzedaż online), co rodzi problem rozwoju nielegalnego rynku.
Pełna treść raportu IPAG zamieszczona jest TUTAJ.
Według specjalistów elektroniczne jednorazowe papierosy smakowe to epidemia zagrażająca ludziom i środowisku. W chwili obecnej nie ma np. narzędzi egzekucji prawa przy ich sprzedaży. Sytuacja wymaga wielu zmian w prawie i realizacji ustanowionych już zakazów.
Pod koniec stycznia brytyjski rząd zapowiedział wprowadzenie zakazu sprzedaży jednorazowych papierosów elektronicznych. Teraz nadszedł czas na radykalne, planowane już, działania polskiego rządu.
