Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) przygotował i podał do wiadomości ocenę jakości powietrza za rok 2023 i na jej podstawie dokonał klasyfikacji stref dla każdej substancji odrębnie, według kryteriów określonych pod kątem ochrony zdrowia ludzi i ochrony roślin. Podstawą do przeprowadzenia badań była Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. Co pokazał raport?
Ocena jakości powietrza za rok 2023 wykazała znaczną poprawę jakości w porównaniu z rokiem 2022. Stężenia większości zanieczyszczeń były niższe niż w roku 2022, zmniejszeniu uległy również zasięgi obszarów, na których wystąpiły przekroczenia – podał Główny Inspektorat Ochrony Środowiska we wczorajszym komunikacie.
Wyniki klasyfikacji 46 ocenianych stref, zawarte zostały w wojewódzkich raportach z oceny jakości powietrza za rok 2023. Raporty te w terminie do 26 kwietnia 2024 r. zostały przekazane do właściwych terytorialnie zarządów województw – podał GIOŚ.
Badane zanieczyszczenia
Ocena pod kątem ochrony zdrowia ludzi została wykonana dla 12 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki (SO2), dwutlenku azotu (NO2), tlenku węgla (CO), ozonu (O3), benzenu (C6H6), pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz zanieczyszczeń oznaczanych w pyle PM10: benzo(a)pirenu (B(a)P), arsenu (As), kadmu (Cd), niklu (Ni) i ołowiu (Pb). Ocena pod kątem ochrony roślin została wykonana dla 3 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki (SO2), tlenków azotu (NOX) i ozonu (O3).
Wyniki oceny jakości powietrza
Istotna poprawa jakości powietrza wystąpiła w odniesieniu do zanieczyszczeń pyłowych. Oceniany rok był kolejnym ze znaczącym spadkiem zasięgu przekroczeń zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10. W 2023 roku przekroczenie średniodobowego poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 odnotowano jedynie na obszarach dwóch stref (strefa dolnośląska, strefa małopolska). W roku 2022 przekroczenia średniodobowego poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 wystąpiły na obszarze 14 stref, a w roku 2021 przekroczenia te wystąpiły na obszarze 25 stref. Średnie roczne stężenie pyłu zawieszonego PM10 obliczone ze stacji w całym kraju w 2023 roku zmniejszyło się o około 13% w porównaniu z poprzednim rokiem.
Podobna poprawa nastąpiła w odniesieniu do pyłu zawieszonego PM2,5. W 2023 roku po raz pierwszy w żadnej ze stref nie wystąpiło przekroczenie średniorocznego poziomu dopuszczalnego dla pyłu zawieszonego PM2,5. W 2022 roku przekroczenie średniorocznego poziomu dopuszczalnego PM2,5 wystąpiło na obszarze 11 stref, w 2021 roku na obszarze 29 stref.
Co stanowi największy problem w zanieczyszczeniu powietrza?
Największym problemem zanieczyszczenia powietrza w Polsce pozostaje wysoka zawartość benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10, jednakże i w tym przypadku istotnie zmalały stężenia tego zanieczyszczenia i co się z tym wiąże obszary przekroczeń. Liczba stref, na obszarach których wystąpiły przekroczenia zmniejszyła się z 32 w roku 2022 do 21 w 2023 roku. Średnie roczne stężenie benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10 obliczone ze stacji w całym kraju w 2023 roku zmniejszyło się z 2,41 ng/m3 w 2022 roku, do 1,53 ng/m3 w roku 2023 (spadek o 36,5%).
Przekroczenia średniorocznego poziomu dopuszczalnego w odniesieniu do dwutlenku azotu miały charakter lokalny i wystąpiły wyłącznie na obszarach oddziaływania transportu samochodowego w centrach 4 aglomeracji (warszawskiej, wrocławskiej, krakowskiej i górnośląskiej). Podobnie lokalny charakter miały przekroczenia średniorocznego poziomu docelowego arsenu w pyle zawieszonym PM10 (miasto Legnica i niewielki obszar w północnej części województwa).
We wszystkich strefach w Polsce, podobnie jak w latach wcześniejszych, przekroczony został poziom celu długoterminowego ozonu określony pod kątem ochrony zdrowia ludzi oraz dla kryterium ochrony roślin. Ponadto, w strefie dolnośląskiej wystąpiło przekroczenie poziomu docelowego ozonu pod kątem ochrony ludzi.
Raporty oceny powietrza za 2023 dla poszczególnych województw dostępne są na stronie:
https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/show/1005004
Źródło: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
