Pająk krzyżak przeważnie budzi złe emocje. Wśród przediagnozowanego społeczeństwa arachnofobia, czyli strach przed pająkami, jest jednym z najczęściej występujących typów fobii. Pierwsze najdelikatniejsze zasłyszane skojarzenie to:”krzyżaki to paskudy”. Właściwie, dlaczego nie lubimy pająków? Może należałoby najpierw poznać te ogromnie ciekawe zwierzęta!
Przeważnie boimy się tego, czego nie znamy, a pająki potocznie nazywane krzyżakami z pewnością warto poznać. Naprawdę mogą nam zaimponować!
Pająk krzyżak, czy pająki krzyżaki?
Pająk krzyżak to zwyczajowa nazwa popularnych w Polsce gatunków pająków z rodziny krzyżakowatych (Araneidae), przeważnie z rodzaju Araneus. Należą tu m.in.: popularny krzyżak ogrodowy, krzyżak dwubarwny, czy krzyżak łąkowy. Gatunki te wyróżnia znany wzór w kształcie krzyża umieszczony na odwłoku.
Fot. 1 Pająki krzyżaki często przeszkadzają grzybiarzom, gdyż tkają pajęczyny na wysokości głowy
Źródło. Pixabay
Rodzina krzyżaków obejmuje niemal 3000 gatunków, a w Polsce spotkamy 19 rodzajów, a wśród nich 50 gatunków. Najmniejsze z nich mają około 2 mm długości, a te największe – ponad 3 cm.
Sprawne poruszanie się po pajęczynie oraz rozdzielanie jej pasemek umożliwiają pająkom krzyżakom trzy pazurki umieszczone na końcach odnóży. Dymorfizm płciowy u krzyżaków jest wyraźnie zaznaczony. Samice są większe od samców.
Dlaczego pająki krzyżaki wplątują się grzybiarzom we włosy?
Pająki krzyżaki raczej nie wplątują się nikomu we włosy, a to my chodząc uszkadzamy ich misternie tkane pajęczyny. Dzieje się tak dlatego, że pająki krzyżaki tkają swoje sieci umieszczone na wysokości głowy człowieka (1,5–2 m) ze względu na to, że nie ma na niej sieci innych pająków, mogących konkurować z nimi o pokarm.
Sieć jest twardniejącą pod wpływem powietrza cieczą wydobywającą się z gruczołów pająka krzyżaka. Co ciekawe, stanowi tak cenne białko, że krzyżak zjada starą sieć, przed budowaniem nowej. Warto wiedzieć, że sieć pająka posiada część z nieklejącymi się nitkami – przeznaczoną do poruszania się oraz część z kleistymi nitkami, której zadaniem jest łapanie ofiar.
Pająk krzyżak w domu
Pająki często kojarzy się z przynoszeniem szczęścia. „Szczęśliwy dom, gdzie pająki są” – mawiały kiedyś gospodynie, pozwalając stawonogom na pobyt pod ich dachem, a nie czekała je śmierć pod pantoflem jak w przypadku innych tego typu gości.
Fot. 2 Wśród pająków krzyżaków często dochodzi do aktów kanibalizmu. Samice zjadają samce
Źródło: Pixabay
Według wierzeń, pająki symbolizują mądrość i siłę, a nawet tajemnicę. Według hinduizmu tkwią w centrum wszechświata. Kiedyś obecność pająków wykorzystywano do przepowiadania pogody. Według ludowych wierzeń mała aktywność tych zwierząt zwiastowała słotę, a duża pogodę.
Obserwacji pająków krzyżaków można dokonywać nie tylko w domu i ogrodzie. Krzyżaki spotykane są bardzo często. Dla przykładu, najbardziej pospolity krzyżak ogrodowy występuje powszechnie w Europie, a w Polsce na terenie całego kraju. Spotkamy go we wszystkich typach wspomnianych lasów, a także łąk. Jest częsty w parkach, domach, ogrodach, budynkach gospodarskich oraz miejskich obiektach mieszkalnych i biurowych.
Fot. 3 Oprzędy na ofiarach są charakterystyczne dla pająków krzyżaków ogrodowych
Źródło: Pixabay
Czy pająk krzyżak może ugryźć?
Krzyżak ogrodowy poluje głównie na owady, np. muchy, komary, osy, pszczoły, motyle. Zaczaja się na nie na środku sieci lub w kryjówce. Ofiary poraża przez jadowite ukłucie, a następnie wysysa z nich wnętrzności.
Pająk krzyżak nie jest groźny dla człowieka. Przy spotkaniu w pierwszej kolejności będzie ratował się ucieczką. Jednak może dojść do ugryzienia np. w przypadku przyduszenia pająka krzyżaka dłonią. Dla osób nieuczulonych, ukąszenia przez pająki krzyżaki nie są znaczące. Może dojść do niewielkiej opuchlizny i martwicy tkanek w postaci dwóch małych punktów.
Świat pająków jest niesamowicie ciekawy. Chociaż ostatnio dużo mówi się o inwazji pająka jaro, warto zwrócić uwagę na nasze rodzime pająki krzyżaki.
