Przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis), czyli przylaszczka trojanek, zachwyca niebywale pięknymi, bajkowymi kwiatami. Jest jedną z pierwszych roślin kwitnących wiosną. Pomimo iż przylaszczki występują powszechnie w lasach całej Europy, w tym oczywiście Polski, są rośliną zagrożoną, ponieważ wiele zauroczonych nimi osób nie potrafi przejść obojętnie, bez zrywania urokliwych kwiatów i niszczenia całych roślin.
Przylaszczkę pospolitą można pomylić z barwinkiem pospolitym, lecz wystarczy rzut oka na błyszczące liście tego drugiego, lub na wiele spiralnie ustawionych słupków oraz pręcików o różowych nitkach, występujących u przylaszczki. Trojanek jest rośliną ciekawą, gdyż ma kwiaty o delikatnym, ale wyraźnym zapachu, które utrzymują się mniej więcej 8 dni. Zapylane są przez licznie przybywające owady, a na noc oraz w czasie chłodnej i pochmurnej pogody zamykają się i zwieszają.
Źródło: https://pixabay.com/
Gdzie rośnie przylaszczka trojanek?
Przylaszczki rosną w grupach, przez co tak efektownie wyglądają ukwiecone kobierce tego gatunku. Są długowieczne, odnotowano przylaszczki sięgające wiekiem nawet stu lat. Ze względu na niewątpliwe walory estetyczne, a także mrozoodporność, trojanki trafiły do ogrodów. Przy czym należy podkreślić, że nie wolno przenosić roślin z natury, a kupować w sklepach ogrodniczych i szkółkach.
Przylaszczka pospolita występuje przeważnie w lasach bukowych, dębowych i mieszanych, a także zaroślach. Porasta żyzne gleby gliniaste, świeże, próchnicze, bogate w wapń i umiarkowanie wilgotne.
Źródło:https://pixabay.com/
Jak wygląda przylaszczka pospolita – jak ją rozpoznać?
Przylaszczka pospolita to niewysoka bylina, o wysokości 15-20 cm. Rośnie w skupiskach. Kwitnie od marca do maja.
- Łodyga – przekształcona w niewielkie, walcowate, zwłókniałe kłącze, umieszczone płytko pod ziemią;
- Liście – tworzą przyziemną rozetę. Posiadają długie ogonki, są trójklapowane, wcięte do połowy. . Stąd pochodzi łacińska nazwa rodzajowa, wywodząca się z języka greckiego, gdyż nawiązuje do kształtu przypominającego płaty wątroby (hepar, czyli wątroba). Wyrastają po okresie kwitnienia, w trakcie wzrostu rośliny stają się skórzaste, są częściowo zimozielone;
- Kwiaty – tworzą pozorny kielich. Mają 6-9 działek okwiatu. Osadzone na prostych łodyżkach. Barwa niebiesko-fioletowa;, niekiedy różowa, rzadziej biała, średnica 15–30 mm. Pojedyncze kwiaty podparte są trzema niewielkimi, jajowatymi i tępo zakończonymi, siedzącymi i złączonymi u nasady listkami;
- Owoce – niełupki z dzióbkiem, zaopatrzone w ciałko tłuszczowe, rozprzestrzeniane przez mrówki.
Przylaszczka pospolita – piękna, lecz trująca
Piękna przylaszczka pospolita w przypadku spożycia większej ilości jest trująca. W medycynie ludowej stosowano ją w przypadku schorzenia woreczka żółciowego nerek oraz pęcherza.
Przy zrywaniu, rozcieraniu, żuciu wykazuje silne właściwości drażniące błony śluzowe i skórę. W wyniku kontaktu z rozgniecioną rośliną lub z jej sokiem na skórze pojawia się zaczerwienienie i obrzęk, piekący ból oraz pęcherze.
Ze względu na piekący smak, zatrucia przylaszczką są niezwykle rzadkie.
Nastał najlepszy czas na podziwianie kwitnących w pełni przylaszczek. Warto poszukać ich na wycieczce.
