Wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis L.) to jeden z tych gatunków roślin zielnych, których urodą tak się zachwycamy, że przenosimy je do ogrodów. Odporność na susze, znakomite znoszenie upału przez wiesiołka dwuletniego sprzyjają także wkomponowaniu rośliny w skład łąk kwietnych, a właściwości fitochemiczne umożliwiają szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie, kuchni i kosmetyce.
Wiesiołek dwuletni to gatunek zawleczony na nasz kontynent z Ameryki Północnej. Spotykany jest na słonecznych stanowiskach, a jego żółte kwiaty, zdawałoby się, zamykają w sobie promienie światła. Co ciekawe, jakby na przekór, roślina zapylana jest przez ćmy.
Gdzie rośnie wiesiołek dwuletni?
Wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis L.) występuje przede wszystkim na glebach piaszczystych, a także brzegach wód i kamieniołomach. Spotkamy go na wszelkich stanowiskach ruderalnych jak nieużytki, tereny przemysłowe i przydroża.
Wiesiołek dwuletni to roślina światłolubna, dlatego rośnie na ekspozycjach nasłonecznionych.
Kiedy kwitnie wiesiołek dwuletni?
Wiesiołek dwuletni kwitnie od czerwca do września, jednak w związku ze zmianami klimatycznymi należy termin ten traktować jako przybliżony. Okres kwitnienia rośliny zależy także od części Polski i może się zarówno skrócić, jak i wydłużyć.
Jak wygląda wiesiołek dwuletni?
Wiesiołek dwuletni to roślina o pojedynczej wzniesionej ku górze łodydze o wysokości 50-100 cm, przez co niekiedy bywa mylony z dziewanną pospolitą, a nawet z dziurawcem zwyczajnym. Co ciekawe, nocą wydziela wyjątkowo przyjemny, delikatny lekko cytrynowy zapach, który przyciąga ćmy, przez co nazywany jest nocną świecą.
Na wyprostowanej i zwykle nierozgałęzionej łodydze wiesiołka dwuletniego osadzone są żółte kwiaty o średnicy ok. 3 cm, które tworzą szczytowy, wydłużony groniasty, silnie ogruczolony kwiatostan. Kielich czteropłatkowy.
Liście odziomkowe wiesiołka dwuletniego są odwrotnie jajowate, zebrane w różyczkę, osiągają często długość 15 cm. Liście łodygowe są wyraźnie mniejsze i delikatnie ząbkowane.
Owocem wiesiołka dwuletniego jest równowąska torebka o długości około 3 cm otwierająca się czterema klapami. W środku znajdują się gładkie nasiona, tylko sporadycznie owłosione.
Co oznacza, że wiesiołek jest dwuletni?
Wiesiołek jest rośliną dwuletnią lub inaczej dwuroczną. Oznacza to, że do odbycia pełnego cyklu rozwojowego potrzebuje dwóch okresów wegetacyjnych. W pierwszym roku wytwarza rozetę liściową, a dopiero w drugim roku wegetacji wytwarza pęd kwiatowy, zakwita i tworzy nasiona.
Na co wiesiołek dwuletni?
Wiesiołek dwuletni jest niezwykle ceniony ze względu na to, że zawiera w nasionach około 20% nienasyconych kwasów tłuszczowych, skrobię, fitofenole, sole mineralne oraz witaminy. Ziele wiesiołka posiada kauczuk, kwasy organiczne, flawonoidy i garbniki.
Roślina wykorzystywana jest zarówno we współczesnej medycynie jak i zielarstwie. Olej z nasion wiesiołka zmniejsza poziom cholesterolu, a także obniża poziom cukru we krwi i działa wzmacniająco, odtruwająco oraz reguluje przemianę materii i zmniejsza ryzyko zakrzepów naczyniowych, działa pomocniczo w początkowych etapach stwardnienia rozsianego.
Olej z wiesiołka wykorzystywany jest m.in. przy:
- nadciśnieniu;
- cukrzycy;
- miażdżycy;
- chorobach układu sercowo-naczyniowego;
- zatruciach;
- zespole napięcia przedmiesiączkowego;
- schorzeniach alergicznych;
- trądziku;
- atopowym zapaleniu skóry;
- łuszczycy;
- chorobach neurologicznych;
- przeroście prostaty;
- osłabieniu.
Wiesiołek dwuletni jest także rośliną jadalną. Po wcześniejszym obgotowaniu można zjadać młode liście, pędy, korzenie i zielone strąki. Kwiaty stosuje się jako dodatek do sałatek.
Roślinę wykorzystuje się też w kosmetyce.
Wiesiołek dwuletni to roślina, na którą warto zwrócić uwagę i docenić jego piękno i cenne właściwości. Może posypać deser nasionami z wiesiołka?
