Już niedługo w Sejmie rozpatrywane będą trzy projekty ustaw związanych z dobrostanem zwierząt. Zdaniem Stowarzyszenia Importerów i Dystrybutorów Pirotechniki (SIiDP), każdy z nich uderza w polską branżę pirotechniczną, prowadząc do jej szybkiej likwidacji. Dlatego stowarzyszenie to przygotowało rozwiązanie mające stanowić kompromis dla obrońców zwierząt i przedstawicieli branży fajerwerkowej: projekt stref wolnych od pirotechniki.
Temat sylwestrowych fajerwerków oraz tego, co dzieje się ze zwierzętami podczas wybuchów, powraca każdego roku od wielu lat. Czy jakikolwiek kompromis jest możliwy? Co proponuje SiiDP?
Strefy wolne od pirotechniki
Strefy wolne od pirotechniki obejmowałyby parki narodowe, rezerwaty przyrody, obszary Natura 2000, tereny szpitali, placówek oświatowych i wychowawczych, a także obiekty zabytkowe. Zakaz powinien też dotyczyć obszarów śródmiejskich, placów centralnych i rynków, charakteryzujących się wysokim poziomem zabudowy i zaludnienia, co eliminowałoby zjawisko odbić i natężeń akustycznych.
Ograniczeniom podlegałyby także obszary, na których odbywają się imprezy masowe organizowane przez samorządy oraz społeczności lokalne. Podniesie to poziom bezpieczeństwa oraz ograniczy występowanie niepożądanych zjawisk, szczególnie w tłumie. Strefy miałyby określoną powierzchnię lub ograniczenia wprowadzane byłyby czasowo.
Wsłuchując się w głosy organizacji prozwierzęcych, Stowarzyszenie postuluje objęcie strefami wolnymi od pirotechniki także terenów sąsiadujących z ogrodami zoologicznymi, schroniskami dla bezdomnych zwierząt oraz lecznicami weterynaryjnymi.
Czy Polacy popierają strefę wolną od fajerwerków?
Polacy popierają koncepcję stref wolnych od fajerwerków. Według najnowszych badań Ogólnopolskiego Panelu Badawczego Ariadna, przeprowadzonych na zlecenie Stowarzyszenia Importerów i Dystrybutorów Pirotechniki, aż 75 proc. respondentów uważa, że takie rozwiązanie jest lepsze od całkowitego zakazu fajerwerków. Co ciekawe, panuje ponadpartyjna zgoda w elektoratach. Strefy popiera 75 proc. wyborców KO, 76 proc PiS, 78 proc. Trzeciej Drogi i 67 proc. Lewicy.
Polacy są bardzo przywiązani do długiej tradycji świętowania ważnych wydarzeń przy użyciu fajerwerków. Z badań Ogólnopolskiego Panelu Badawczego Ariadna prowadzonych w latach 2021-2024 wynika, że aż 65 proc. ankietowanych używało środków pirotechnicznych lub uczestniczyło w wydarzeniu z ich udziałem. Co znamienne, także wśród posiadaczy zwierząt domowych przeciwnicy pirotechniki stanowią mniejszość, 50 proc. właścicieli zwierząt sprzeciwia się całkowitemu zakazowi pirotechniki. Powszechna jest za to obawa przed pirotechniką z czarnego rynku, o niesprawdzonej jakości. Z tegorocznych badań wynika, że takie obawy ma aż 75 proc. respondentów.
Potężny biznes fajerwerkowy
Polska branża pirotechniczna plasuje się na 5 miejscu na świecie, jeśli chodzi o eksport i import fajerwerków. Zatrudnia ponad 30 tys. osób, to przede wszystkim małe i średnie firmy rodzinne z wieloletnią tradycją. W 2023 r. branża pirotechniczna sprzedała ponad 30 mln produktów i miała niemal 9 mln. użytkowników kupujących jeden lub więcej produktów. Szacuje się, że istnieje ponad 25 tysięcy przedsiębiorców, związanych z branżą pirotechniczną, którzy wypracowują obroty na poziomie 700 mln złotych, z których część zasila budżet państwa w postaci podatków.
Wprowadzenie rozwiązań zaproponowanych w projektach ustaw doprowadzi do likwidacji branży pirotechnicznej, a finalnie uniemożliwi komukolwiek używanie bezpiecznych fajerwerków – SiiDP.
W miejsce certyfikowanych produktów pojawią się nielegalne, z przemytu, których sprzedaż zasili jedynie szarą strefę. Pokazuje to przykład Holandii, gdzie skonfiskowano 250 ton fajerwerków niewiadomego pochodzenia, bez certyfikatów bezpieczeństwa do sprzedaży na czarnym rynku. Obecnie na polskim rynku nie ma praktycznie niecertyfikowanych fajerwerków, to też zasługa ogromnej dostępności legalnych produktów. Według danych SIiDP, podczas kontroli UOKiK, KAS i IH w 2023 r. aż 98 proc. z ponad 2 milionów sztuk przebadanych fajerwerków spełniało wszystkie normy bezpieczeństwa – donosi Stowarzyszenie Importerów i Dystrybutorów Pirotechniki.
Pozostaje pytanie o to, czy zabawa ludzi może odbywać się kosztem zdrowia i życia zwierząt? Czekamy na wyniki obrad Sejmu. Jak zagłosują posłowie?
