Ropuchy szare i żaby trawne to płazy znane z naziemnego trybu życia. Tymczasem naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu zaobserwowali te gatunki wspinające się po drzewach miejskiego parku. Znaleźli wspomniane zwierzęta nawet na wysokości 2 m. Jest to pierwszy odnotowany w Polce przypadek takiego zachowania płazów. Co skłoniło ropuchy szare i żaby trawne do nietypowych zachowań?
W Europie tylko rzekotki drzewne uznawane były do tej pory za płazy poruszające się po drzewach. Wszystkie inne gatunki to zwierzęta związane z wodą lub żyjące na powierzchni ziemi, czy w podziemnych kryjówkach. Obserwacja poznańskich naukowców rzuca światło na zupełnie nieznane dotąd aspekty życia płazów.
„Warto podkreślić, wyjątkowy charakter obserwacji dokonanych w Poznaniu. Równocześnie wykryto dwanaście osobników ropuchy szarej i dwie żaby trawne na trzech drzewach: dwóch okazałych wierzbach i jednej martwej, ale wciąż pochylonej brzozie. Wierzby, na których znajdowały się zwierzęta, są dojrzałymi okazami z wieloma pniami pochylonymi pod różnym kątem. Są to drzewa o specyficznej strukturze: z licznymi pęknięciami i częściowo zbutwiałym pniem, w dużej części pokryte mchem” – podano w komunikacie UPP.

Poznańscy naukowcy dokonali nietypowej i zupełnie przypadkowej obserwacji na obszarze użytku ekologicznego „Traszki Ratajskie”, który stanowi fragment parku przy poznańskim osiedlu Tysiąclecia. O jego ustanowieniu w 2011 r. zdecydowała rada miasta. Na terenie o powierzchni około 5 ha żyje populacja chronionych płazów. W publikacji naukowej opisującej obserwacje wskazano, że ropuchy znajdowały się na wysokości od 40 do 220 cm nad gruntem, a żaby na wysokości od 30 do 40 cm.
W komunikacie pasowym poznańskiej uczelni podano, że ropuchy świetnie sobie radzą ze wspinaczką na drzewa, pomimo że są dość masywne i nie posiadają przylg, ani innych struktur, które ułatwiałby im ten proces. Dlatego pomocna we spinaczce może być także sama struktura kory, którą charakteryzują się wierzby. Według brytyjskich badań płazy właśnie preferują wierzbę iwę Salix caprea, ale także kilka innych gatunków.

„Do tej pory nikt nie zwracał uwagi na obecność płazów w takich miejscach, tymczasem wydaje się, że tego typu zachowania są powszechne, ale bardzo trudno wykrywalne ze względu na skryty tryb życia płazów. Do tej pory w Europie widywano przynajmniej 6 gatunków płazów uważanych za typowo naziemne na 14 gatunkach drzew. Ta lista na pewno nie jest zamknięta i zjawisko to wymaga uwagi, współpracy i gruntownego zbadania” – stwierdzili naukowcy.
Naukowcy podkreślili wagę ochrony starych drzew – nie tylko rosnących w lasach, ale także w miastach – zwłaszcza posiadających dziuple, spękane pnie czy pochylone konary porośnięte płatami mchu. Wskazano przy tym, że tego typu drzewa są typowane do usunięcia ze względów estetycznych lub ich zły stan. „Jednak decyzje o wycinkach powinny być bardzo rozważne i realizowane tylko w wyjątkowych sytuacjach, a drzewa pozostawiane w bezpiecznej formie (np. w formie tzw. świadków) do naturalnego rozkładu” – zaznaczono w komunikacie.
„Niedawno przyjęte przepisy w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych (Nature Restoration Law) stwarzają świetną okazję do wypracowania dobrych praktyk w odniesieniu do utrzymania starych drzew i właściwego zarządzania siedliskami w ich otoczeniu. Mamy nadzieję, że nasze wyniki mogą być bodźcem do refleksji, szczególnie, że płazy to najbardziej zagrożona grupa kręgowców w skali globalnej. Zachowanie nawet jednego starego drzewa (wykazującego oznaki dojrzałości i rozkładu, często o struktury wielopniowe), które może stanowić dla nich schronienie od wielu, lat jest bardzo istotne” – podkreślili poznańscy naukowcy.