Przedstawiciele rządu, Lasów Państwowych, branży meblarskiej, a także leśnicy, naukowcy, przedsiębiorcy, samorządowcy i społecznicy spotkali się w dniach 27-28 listopada 2024 roku w Europejskim Centrum Edukacji Geologicznej Uniwersytetu Warszawskiego w Chęcinach. Zrobili to, aby wypracować wspólny dialog dotyczący dalszych losów polskich lasów.
Ustalenia I Ogólnopolskiej Narady o Lasach
Przypomnijmy, że I Ogólnopolska Narada o Lasach odbyła się w kwietniu bieżącego roku. Była ona odpowiedzią nowego rządu na potrzeby podjęcia rozmów na tematy długo bagatelizowane — dotyczące ochrony terenów zielonych przy jednoczesnym rozwoju gospodarki leśnej.
Tak naprawdę ONoL to szereg działań prowadzonych od kwietnia do końca 2024 roku, a w dniach 22-22 kwietnia 2024 r. odbyła się sesja inauguracyjna, podczas której miało miejsce omówienie horyzontalnych założeń procesu, wygłoszenie prezentacji wprowadzających oraz zaprezentowanie kluczowych interesariuszy. Natomiast w dalszej części roku prowadzone są dyskusje oraz konsultacje społeczne.
Głównym zadaniami tego interdyscyplinarnego, ogólnopolskiego dialogu jest ustalenie nowych kryteriów dla funkcjonowania polskich lasów. Jego celem jest również zwiększenie ochrony najbardziej wartościowych społecznie i przyrodniczo lasów, nie zapominając o zapewnieniu przemysłowi w Polsce wystarczającej ilości drewna.
Poznaliśmy konkrety
Podczas II Ogólnopolskiej Narady o Lasach zostało ogłoszone powstanie 53 nowych rezerwatów przyrody, pierwszych wyznaczonych lasów o wiodącej funkcji społecznej wokół aglomeracji oraz nowej formy ochrony przyrody — starolasów.
„Już w przyszłym tygodniu na mapie Polski pojawią się 53 nowe rezerwaty. Mamy gotową dokumentację i zarządzenia regionalnych dyrekcji ochrony środowiska. To pierwszy etap projektu 100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych” — powiedziała ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska podczas konferencji „Nowe rezerwaty i nowe formy ochrony lasów w Polsce”, która odbyła się 27.11.2024 r. Wyboru 53 rezerwatów dokonano spośród 200 propozycji, a w zwężeniu zakresu pomógł etap weryfikacji i konsultacji społecznych.
Dodatkowo wokół Warszawy, Katowic, Torunia i Bydgoszczy, Wrocławia oraz Kielc zostały wyznaczone lasy społeczne, czyli takie, w których odbywa się turystyka i codzienna rekreacja. Są one znaczące dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności. Prace leśne na takich terenach wciąż są prowadzone, ale w taki sposób, który nie zmienia znacząco ich charakteru i wyglądu.
Nową kwestią poruszoną na II Ogólnopolskiej Naradzie o Lasach są starolasy. Jest to wydzielony teren leśny składający się głównie z rodzimych gatunków drzew. Na jego strukturę mają wpływ głównie naturalne procesy, a jego dynamika odpowiada późnym fazom rozwojowym drzewostanów obserwowanym w lasach pierwotnych lub nieużytkowanych tego samego typu. Co ważne, przejawy przeszłej działalności ludzkiej na tym obszarze mogą być widoczne, ale z biegiem czasu zanikają lub są zbyt ograniczone, aby zakłócać naturalne procesy. Jak deklaruje Ministerstwo Klimatu i Środowiska, za 2 lata starolasy mają zajmować co najmniej 2% polskich lasów.
Co na to przedstawiciele przemysłu drzewnego?
Mimo że poświęcenie uwagi polskim lasom budzi ogólny entuzjazm, istnieją grupy społeczne, dla których reformy w zarządzaniu tymi cennymi terenami budzą zastrzeżenia, wątpliwości i niepewność. Chodzi o przedstawicieli przemysłu drzewnego.
Zgodnie z założeniami MkiŚ, do 2027 roku lasy o wiodącej funkcji przyrodniczej i społecznej mają stanowić 20%. W tym samym roku ścisłą ochroną ma zostać objęte 11% terenów leśnych. Oznacza to większą ilość obszarów przeznaczoną do wyłączenia z użytkowania gospodarczego.
„Proponujemy rozwiązania mieszczące się w obecnie w obowiązującym porządku prawnym. Lasy Państwowe wykonują zadania nałożone przez administrację państwową i w takich ramach szukaliśmy rozwiązań. Prezentowana lista musi być bezpieczna gospodarczo, aby nie wywołać turbulencji na rynku surowca.” — zapewnia Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych.
Polskie lasy są naszym bogactwem narodowym. Zachowanie ich struktury jest niezbędne do powstrzymania zmian klimatycznych. Lasy pomagają nam również w utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, są siedliskiem dla wielu ekosystemów, a więc przyczyniają się do bioróżnorodności. Z całą pewnością ich rola jest nieoceniona. Miejmy nadzieję, że dialog pomiędzy przedstawicielami różnych sfer naszego kraju będzie trwał, a jego efekty będą zadowalające dla każdego.
