Osa pospolita (Vespula vulgaris) jest popularnym, aczkolwiek niemile widzianym gościem naszych ogrodów, balkonów, czy mieszkań. Nawet funkcjonuje popularne powiedzenie „zły jak osa”. To prawda, że osa może zaatakować i stać się przyczyną bólu, opuchlizny, a nawet być zagrożeniem życia dla osób uczulonych – prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego. Pojawia się zupełnie nieproszona i niechciana. Czy można ją w prosty sposób wyprosić lub odstraszyć?
Wystarczy wystawienie ciast, soków i owoców podczas przyjęcia w ogrodzie i pojawiają się osy. Trudno zasłonić np. tort specjalnym kloszem, gdy właśnie jest się w trakcie jedzenia. Osy pływające, czy utopione w szklankach ze słodkimi napojami nie należą do przyjemności. Do wrażeń estetycznych dochodzi jeszcze strach przed tymi owadami. Gdyby tak osy przestały się pojawiać w naszej okolicy…
Czy osy są pożyteczne?
Każde zwierzę, będące częścią ekosystemu, pełni w nim określoną rolę. Nawet jeśli osa nam się źle kojarzy, a nie będziemy nikogo przekonywać do tego, aby zmienił zdanie, ma swoje funkcje. O tym, jak bardzo osy są pożyteczne, decyduje ich jadłospis.
Dorosłe osy pospolite odżywiają się nektarem kwiatów, soczystymi owocami i sokami, czyli pokarmem węglowodanowym. Dzięki spożywaniu nektaru kwiatowego przyczyniają się do zapylania roślin. Larwy os karmione są pokarmem pochodzenia zwierzęcego: uśmierconymi i przeżutymi owadami, gąsienicami i martwymi zwierzętami. Dlatego pełnią funkcję w naturalnym zwalczaniu szkodników upraw (zjadają np. mszyce) oraz utylizacji padliny, której części przenoszą do gniazda.
W skład diety osy dachowej wchodzą m.in. muchy i komary.
Fot. Osa jest owadem łatwym do rozpoznania
Źródło: Pixabay
Czy osa może zaatakować?
Osy, w przeciwieństwie do pszczół, mają żądła bez haczyków. Mogą wkłuwać się nimi w skórę i z powrotem wyciągać, co pozwala owadom na żądlenie kilkukrotne. Natomiast jad osy jest łagodniejszy niż jad pszczoły, przez co rzadziej wywołuje alergię.
Osy pospolite (Vespula vulgaris) i osy dachowe (Vespula germanica) mogą być agresywne. Są wrażliwe na ruch, zwłaszcza atakują w obronie swojego gniazda. Za odległość bezpieczną uznaje się 6 m od gniazda owadów. Ataki może prowokować np. gwałtowne poruszanie rękami lub dmuchanie na owady.
Gniazdo os
Osa pospolita buduje gniazda w ziemi, przeważnie wykorzystuje do tego nory drobnych ssaków. Osa dachowa gnieździ się w starych dziuplach lub ziemi, elementach dachu, lukach w murach i innych elementach budynków.
Osy budują gniazda z cienkiej celulozy, dlatego niektórzy próbują je palić. Nie polecamy tego sposobu, oczywiście ze względów humanitarnych, ale także bezpieczeństwa, czyli możliwość powstania pożaru i wywołanie agresji u os.
Agresję owadów wywołuje także próba podtopienia gniazda, będąca także mało skuteczną metodą.
Skuteczne są metody prewencyjne, czyli zapobieganie zakładaniu gniazd. Już od wiosny należy zabezpieczać otwory budynków, którymi osy mogą przedostawać się do środka. Robić przeglądy altanek, strychów i szop. W przypadku początkowego etapu budowania gniazda możemy, odpowiednio ubrani, próbować spryskać je octem, co zniechęci owady do dalszej pracy.
Fot. Gniazdo os
Źródło: Pixabay
Widząc gniazdo os, nie należy podejmować prób samodzielnej likwidacji, a zgłosić odpowiednim służbom – straży pożarnej lub specjalistycznej firmie.
Czego nie znoszą osy?
W odstraszaniu os można wykorzystać środki, które są łatwo dostępne, a stosowanie ich będzie bezpieczne dla ludzi. Warto wiedzieć, że osy są szczególnie wrażliwe na zapach olejku goździkowego, który jest przyjemny dla nas, a na osy działa odstraszająco. Dlatego, aby zniechęcić uciążliwe osowate do przebywania w okolicy, wystarczy do wody dodać kilka kropel olejku goździkowego i spryskać cieczą pomieszczenie, taras, zasłony, czy meble ogrodowe.
Kolejnym zapachem odstraszającym osy jest zapach podgrzewanego octu. Miłym, a skutecznym i estetycznym akcentem jest położenie na stole przekrojonych połówek cytryn z powtykanymi goździkami. Osy odstrasza także zapach świeżo palonej kawy, co łatwo wykorzystać.
Osy zniechęca również aromat cytryny i olejku z drzewa herbacianego. Owady te są także wrażliwe na zapach ziół takich jak: bazylia, mięta, majeranek, tymianek i roślin: piołunu, eukaliptusa, czosnku.
Dlatego posianie ziół w ogrodzie może pełnić też dodatkową rolę odstraszania niechcianych owadów.
