Kaczka mandarynka pochodzi ze wschodniej Azji, jednak zadomowiła się w Polsce już kilkanaście lat temu. Istnieją dwie teorie pojawienia się tego gatunku w naszym kraju – uciekła z hodowli albo celowo została introdukowana. Największa populacja mandarynek mieszka w Parku Łazienkowskim w Warszawie, jednak szybko się rozprzestrzenia. Co wyróżnia najpiękniejszą kaczkę w Polsce?
Gatunki obce wywierają mniejszy lub większy wpływ na rodzimą przyrodę. Kaczka mandarynka uznawana jest za gatunek potencjalnie inwazyjny. Czy kaczka mandarynka ma negatywny wpływ ma na polską przyrodę?
Kaczka mandarynka – charakterystyka gatunku
Kaczka mandarynka (Aix galericulata) należy do rodziny kaczkowatych. Jest średniej wielkości ptakiem. Tym, co wyróżnia mandarynkę jest ubarwienie. Osobniki męskie pokryte są jaskrawymi i kontrastowymi piórami. Ubarwienie samicy jest znacznie skromniejsze. Zarówno u osobników żeńskich, jak i męskich, pióra z tyłu głowy układają się w charakterystyczny dziób.

W XVIII wieku kaczka mandarynka została sprowadzona do Europy jako ptak ozdobny. Niektóre osobniki wydostały się na wolność i utworzyły populacje w miejskich parkach. Aktualnie mandarynka jest popularnym gatunkiem w hodowlach. Tego ptaka można spotkać także w kilku ogrodach zoologicznych w Polsce.
Czy kaczka mandarynka stanowi zagrożenie dla środowiska przyrodniczego?
Kaczka mandarynka to gatunek o wysokim tempie wzrostu populacji. W granicach swojego naturalnego zasięgu zimą migruje na obszary o cieplejszym klimacie. W związku z tym zmiany klimatu mogą przyczynić się do wzrostu sukcesu lęgowego, a tym samym zwiększyć liczebność krajowej populacji. W konsekwencji prawdopodobnie zwiększy się także negatywny wpływ tego gatunku na środowisko przyrodnicze.
Mandarynka krzyżuje się z innymi gatunkami z rodziny kaczkowatych, jednak dochodzi do tego sporadycznie. Dotychczas najczęściej obserwowano krzyżowanie się mandarynki z karolinką oraz nieco rzadziej – z rodzimą krzyżówką. Ponadto notowana była hybrydyzacja z rodzimymi gatunkami objętymi ochroną ścisłą, występującymi na północy Polski – krakwą i lodówką.
Mandarynka może konkurować o miejsca lęgowe przede wszystkim z gągołem, nurogęsią i szlacharem, ale także z gatunkami sów, takimi jak puszczyk czy płomykówka.
Kaczka może konkurować także o pokarm z innymi gatunkami ptaków. Do tej pory zaobserwowano konkurencję z kawką, szpakiem, kokoszką, siniakiem, sierpówką i grzywaczem.
Kaczka mandarynka może być zagrożeniem także dla człowieka. Jest wektorem co najmniej czterech różnych wirusów, m.in. ptasiej grypy czy ospy ptaków. Są to choroby, które znajdują się na liście Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt.
W Polsce istnieje zakaz wprowadzania do środowiska przyrodniczego osobników mandarynki. W ramach kontroli i zabezpieczania przed ucieczką zwierząt część hodowców podcina lotki, a także obrączkuje osobniki. Działania te nie są jednak obligatoryjne.
Źródło: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska