W Polsce marnujemy niemal 5 mln ton żywności rocznie, a najwięcej jedzenia wyrzucają konsumenci. Marnowanie żywności to problem globalny, żywność marnuje się na etapie produkcji, przetwórstwa, dystrybucji i konsumpcji. Jednak badania pokazują, że 60% żywności w naszym kraju marnuje się w gospodarstwach domowych, to blisko 3 mln ton rocznie. Dlatego tak ważne jest planowanie zakupów, przechowywanie żywności w odpowiedni sposób, przetwarzanie resztek i dzielenie się nadwyżkami. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi rusza z kolejną edycją kampanii „Nie marnuj żywności. Żywność to wartość”. Przypominamy, że jedzenie to nie tylko towar – to owoc pracy rolników, to zasoby naturalne i czas. Szanujmy żywność, bo każdy jej kawałek ma swoją wartość.
29 września obchodzimy Międzynarodowy Dzień Świadomości o Stratach i Marnotrawstwie Żywności. Ten dzień to dobra okazja, aby przypomnieć o kilku zasadach, które pomogą nam we właściwym gospodarowaniu produktami spożywczymi.
Zasada 4 P – czyli jak nie marnować żywności
Planuj
- Twórz listy zakupów: zanim pójdziesz do sklepu, sprawdź, co masz w lodówce i spiżarni, aby uniknąć kupowania produktów, które masz już w domu.
- Planuj posiłki: zastanów się, jakie dania przygotujesz w danym tygodniu i kupuj tylko te składniki, które są Ci potrzebne.
Przechowuj we właściwy sposób
- Przechowuj żywność w odpowiednich warunkach: dbaj o właściwą temperaturę i szczelne opakowania, aby wydłużyć świeżość produktów.
- Regularnie sprawdzaj daty ważności: przeglądaj lodówkę i spiżarnię, aby wykorzystać żywność, której termin ważności zbliża się do końca.
Przetwarzaj
- Wykorzystuj resztki: nie wyrzucaj niezjedzonych resztek, ale wykorzystaj je do przygotowania nowych potraw, np. zupy, pasztety.
- Rób przetwory: z owoców można przygotować dżemy i kompoty, z warzyw kiszonki – zawekowane produkty można przechowywać dłużej.
Podziel się
- Oddawaj nadwyżki: jeśli masz żywność, której nie zdążysz wykorzystać, podziel się nią z potrzebującymi.
- Korzystaj z lodówek społecznych: wspieraj inicjatywy, takie jak lodówki społeczne, gdzie można zostawić produkty dla innych.

Dlaczego niemarnowanie żywności jest priorytetem?
W obliczu troski o zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego, w dobie narastających kryzysów zewnętrznych i zachwiania łańcuchów dostaw, walka z marnowaniem żywności staje się kluczowym wyzwaniem dla wszystkich krajów.
W krajach bogatych żywność marnuje się na każdym etapie łańcucha żywnościowego, a przede wszystkim w gospodarstwach domowych.
Marnowana na całym świecie żywność odpowiada za 8 proc. globalnej emisji CO2. Marnowanie to także strata energii i wody.
Ok. 5 mln ton żywności marnowanej rocznie w Polsce oznacza:
- 126 kg żywności zmarnowanej w przeliczeniu na jednego Polaka, w Europie średnio to 179 kg, a w krajach afrykańskich zaledwie 10 kg na osobę;
- aż 92 kg żywności, która trafia do kosza w polskich domach. To tak jakby każdego dnia, przez cały rok, w każdej sekundzie Polacy w swoich domach wyrzucali 184 bochenki chleba;
- przeciętna polska rodzina wyrzuca do kosza żywność o wartości około 3 tys. zł. Najczęściej w koszu lądują pieczywo, wędliny, świeże owoce i warzywa. Jak ważną rolę odgrywa ten problem we współczesnym świecie, świadczy chociażby fakt, że próby jego rozwiązania podejmowane są globalnie.
Marnotrawstwo żywności w liczbach
- Na świecie rocznie marnuje się około 1/3 produkowanej żywności, a w ujęciu masy strat jest to około 1,3 mld ton żywności nadającej się do spożycia.
- Na etapach produkcji, przetwórstwa, dystrybucji i konsumpcji w Polsce rocznie marnuje się niemal 5 mln ton żywności. *Dane na podstawie badań przeprowadzonych w ramach projektu pn. „Opracowanie systemu monitorowania marnowanej żywności i efektywnego programu racjonalizacji strat i ograniczania marnotrawstwa żywności” (PROM).
- Najwięcej marnują konsumenci – aż 60%, czyli blisko 3 mln żywności trafia do kosza.
- Co sekundę do kosza trafia 150 kg jedzenia, którego część wciąż nadaje się do wykorzystania.
Więcej informacji można znaleźć na stronie kampanii „Nie marnuj żywności. Żywność to wartość”: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/zywnosc-to-wartosc
Źródło: gov.pl