Nietoperz nocek duży (Myotis myotis) został uznany za wymarły w Wielkiej Brytanii już w 1992 roku. Po 10 latach odkryto samca, który zyskał przydomek „najbardziej samotnej duszy w kraju”. Najnowsze obserwacje udokumentowały coś niesamowitego – hibernującą samicę nocka dużego! Czy w końcu wiecznie samotny kawaler odnalazł towarzyszkę? Czy oznacza to szansę na przetrwanie gatunku w Wielkiej Brytanii?
Proces monitoringu i dokumentacji siedlisk nietoperzy jest niezwykle trudny nawet dla najbardziej wykwalifikowanych chiropterologów. Głównymi powodami są skryty tryb życia oraz nocna aktywność w trakcie ciepłych miesięcy. Zimowe obserwacje umożliwiają przyjrzenie się nietoperzom z bliska, dokładne policzenie ilości osobników oraz sczytanie informacji z obrączek. Nie raz, jednak wiąże się to z penetrowaniem niebezpiecznych miejsc takich jak jaskinie, czy opuszczone sztolnie. Poświęcenie to jest jednak warte obserwacji takich jak ta!
Przełomowe odkrycie w Wielkiej Brytanii
Nocek duży po wielu latach zaniku populacji został oficjalnie uznany za wymarły gatunek w 1992 roku w Wielkiej Brytanii. Jednak w 2002 roku odkryto samotnego samca, hibernującego w nieużywanych tunelach kolejowych w Sussex. Przez lata obserwacji zawsze wisiał samotnie, przez co nazywany był „najrzadszym ssakiem Wielkiej Brytanii”.
Kolejnym zadziwiającym odkryciem była obserwacja kolejnego samca w tej samej lokalizacji w 2023 roku. Naukowcy jednak nie mogli cieszyć się zbyt długo, ponieważ do 2024 roku nie zaobserwowano żadnego okazu nocka dużego. Uważano, że gatunek ten ostatecznie pożegnał się z Wielką Brytanią.
Ekscytujące wiadomości pojawiły się 18 stycznie 2025 roku, kiedy ponownie znaleziono hibernującego osobnika nocka dużego. Ku zdziwieniu naukowców była to dorosła samica. Wiadomość ta jest jeszcze bardziej zaskakującym okryciem, ponieważ ostatnia obserwacja samicy na wolności miała miejsce w latach 80. Nietoperz został zaobrączkowany, aby umożliwić jego monitoring.
„Odkrycie samicy nocka dużego w Wielkiej Brytanii to fantastyczne wiadomości, czuję się uprzywilejowany, będąc tego świadkiem. Niestety samotny samiec wiszący od 2002 roku nie został zaobserwowany od 2023 – jednak daje to nadzieję, że kolejne osobniki odnajdą się i utworzą populację. Nieobecność starszego samca była jak gwóźdź do trumny dla tego gatunku w Wielkiej Brytanii, jednak nowe odkrycie jeszcze raz daje nadzieję, że ssak uznany za wymarły może powrócić”. – mówi Daniel Hargreaves, kierownik Bat Programme dla Vincent Wildlife Trust.
Waga odkrycia dla dalszych losów gatunku
Regularne badania i nowe odkrycia chiropterologiczne na terenie Wielkiej Brytanii pokazują, jak ważne są podziemne ekosystemy. Systemy korytarzy, komnat i innych tego typu obiektów są idealnym i niezakłóconym miejscem dla hibernacji wielu gatunków nietoperzy. Kolejne odkrycie na tym terenie pokazuje, jak istotna jest mozaika bogatych siedlisk i lasów łączących podziemne korytarze dla ochrony tych niesamowitych ssaków.
W ciągu ostatnich dwóch lat stworzono projekt w Sussex mający na celu poprawę jakości schronień dla najrzadszych gatunków nietoperzy w Wielkiej Brytanii, w tym nocka dużego. Grupa naukowców planuje również, stworzenie miejsc dla gatunków, które stracili oraz odbudowę siedlisk i ograniczenie zagrożeń antropogenicznych, takich jak sztuczne światło i hałas.
Nocki duże w Polsce
Nocek duży jest gatunkiem występującym regularnie w Polsce. Oto kilka ciekawostek związanych z tym gatunkiem:
- Jest jednym z największych krajowych nietoperzy.
- Charakteryzuje się jasnym futerkiem na brzuchu oraz dużym szerokim pyszczkiem, oraz stosunkowo długimi uszami.
- Najczęściej nocka dużego możemy zaobserwować w okolicach lasów. Poluje na chrząszcze, chwytając je w powietrzu.
- Samce nocków żyją samotniczo, natomiast samice tworzą kolonie rozrodcze liczące nawet do kilku tysięcy osobników.
- Nocki hibernują, wisząc „głową w dół”, często skupiając się w grupy do kilkuset osobników.
Źródła:
https://mammal.org.uk/blog/breaking-extinct-greater-mouse-eared-bat-found-in-sussex
siedliska.gios.gov.pl
