Wrotycz pospolity to roślina ogromnej urody i dość dużej wysokości, a przy tym niezwykle przydatna. Mówi się o nim, że potrafi urosnąć nawet w pęknięciu asfaltu, lecz mimo niewielkich wymagań siedliskowych i powszechnego występowania, wrotycz nie jest obecnie wszystkim znany i szeroko wykorzystywany. Zatem, czy wrotycz jest trujący i na jakie choroby działa wrotycz?
Wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.) jest byliną jadalną, użytkową i ozdobną. Kwitnie od lipca do września, co stanowi termin zbiorów kwiatów. Jednak gdy chcemy wykorzystać tylko liście rośliny, to możemy je zbierać już od kwietnia.
Jak wygląda wrotycz pospolity?
Wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.) to gatunek rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae), tak jak np. mniszek lekarski, mlecz zwyczajny, czy starzec jakubek.
Łodyga wrotyczu pospolitego jest twarda i mocna, o średniej wysokości 80-120 cm (zdarzają się rośliny mierzące nawet 150 cm) i czterokątnym przekroju. Porastają ją długie pierzastosieczne liście, dochodzące do 25 cm.
Blaszka liściowa rośliny jest piłkowana, podzielona jest na 6-24 lancetowate odcinki.
Kwiatostan wrotyczu pospolitego jest baldachokształtny i składa się ze złocistożółtych koszyczków o średnicy 7-12 mm. Na brzegu koszyczka wrotyczu pospolitego nie ma kwiatów języczkowych.
Gdzie rośnie wrotycz pospolity?
Wrotycz pospolity rośnie na obszarze Europy i częściach Azji o klimacie umiarkowanym.
W Polsce jest rośliną pospolitą, rosnącą na nieużytkach, przydrożach, miedzach, rumowiskach, obrzeżach lasów i porębach.
Na co stosuje się wrotycz?
Wrotycz pospolity może być wykorzystywany w zielarstwie – zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Jednym z jego zastosowań jest zwalczanie pasożytów. Liście i kwiaty rośliny posiadają charakterystyczną woń porównywaną do zapachu kamfory, która odstrasza owady np. kleszcze, komary, meszki, mrówki, mole i muchy. W odstraszaniu owadów pomaga wyłożenie żywych lub suszonych roślin, a także kąpiel w wodzie z dodatkiem rozdrobnionych kwiatów wrotyczu lub natarcie nimi skóry.
Pasożyty człowieka takie jak wesz ludzka, wesz łonowa, nużeniec ludzki, a także świerzb ludzki pomoże zwalczyć odwar z kwiatów wrotyczu pospolitego stosowany zewnętrznie.
Preparat na wszy: 10 g ziela zalewamy 100 ml alkoholu 47%- 70% lub octu. Odstawiamy, wstrząsamy co jakiś czas. Włosy i skórę głowy płuczemy rozcieńczonym preparatem aż do wyleczenia wszawicy.
Wewnętrznie wrotycz pospolity stosuje się w postaci naparów i nalewek, ponieważ:
- wspomaga trawienie,
- niweluje problemy z drogami żółciowymi,
- wspiera wątrobę,
- niweluje wzdęcia i likwiduje zaparcia,
- zwalcza robaki, jak glisty ludzkie, owsiki,
- wspiera leczenie chorób skórnych takich jak np. trądzik, wypryski, ropienie, owrzodzenia.
Wrotycz pospolity działa przeciwbakteryjnie, przeciwpasożytniczo, przeciwgrzybicznie, lecz uważa się, że ma wąskie spektrum działania, dlatego rzadko stosowany jest w ziołolecznictwie.
Wrotycz pospolity w ogrodzie
Wrotycz znajduje także zastosowanie w ogrodzie. Dzięki swoim właściwościom nadaje się do eliminacji szkodników żyjących nie tylko na roślinach, ale również w ziemi. Roślina zwalcza także choroby roślin i działa jako nawóz.
Wrotycz wykorzystywany jest w postaci oprysków, do podlewania, a także nawożenia gleby.
Z rośliny sporządza się tzw. gnojówki poprzez zalanie ziela wodą i odstawienie na kilka dni.
Odwar z ziela stosowany jest do zwalczania stonki ziemniaczanej oraz mszyc.
Czy wrotycz pospolity jest trujący?
Wrotycz pospolity, a konkretnie kwiaty rośliny, zawierają organiczny związek chemiczny – tujon, trujący przy spożyciu dużych ilości.
Pomimo zawartości tujonu, wrotycz nadaje się do wykorzystywania w kuchni np. jako przyprawa do dań ciężkostrawnych jak potrawy mięsne, czy dania z fasoli. Sprawdza się także jako dodatek do jaj i grzybów. Bywa dodatkiem do gorzkich wódek.
Ciekawą potrawą może być np. jajecznica z liśćmi wrotyczu.
W średniowieczu pączków wrotyczu używano zamiast kaparów.
Wrotycz pospolity jest rośliną piękną, przydatną i o wielu zastosowaniach. Ceniony był już od bardzo dawna. Kiedyś wierzono np. że gałązka ziela włożona pod pachę umarłego pomaga mu przejść na tamten świat, oraz że pomaga w transakcjach handlowych- nacierano wywarem z rośliny rogi krów, a zwierzęta sprzedawane na targu miały osiągać bardzo dobre ceny.
Wrotycz jeszcze kwitnie. Serdecznie polecamy korzystanie z jego bezcennych, naturalnych właściwości.
