Jesienne migracje ptaków sprzyjają większej ilości ich zderzeń z oknami, wiatami przystankowymi, ekranami akustycznymi i innymi podobnymi powierzchniami. W takich wypadkach giną co roku miliony ptaków. Dlaczego tak się dzieje i jak temu zapobiegać?
Przeważnie nie zdajemy sobie sprawy, jak bardzo powszechny jest problem kolizji ptaków z szybami. Zauważamy go dopiero, znajdując pod oknem martwego lub poturbowanego ptaka. To stanowczo za późno. Dlatego tak ważne jest poznanie zjawiska, jego dużej skali i zabezpieczanie okien.
Kolizje ptaków z szybami – skala zjawiska
Jak podają autorzy opracowania pt. „Kolizje ptaków z transparentnymi powierzchniami”, w Polsce w wyniku samych tylko kolizji z wiatami przystanków może ginąć nawet milion ptaków rocznie. Badania zostały przeprowadzone przez Fundację Szklane Pułapki, Instytut Ochrony Przyrody PAN oraz Instytut Biologii Ssaków PAN.
Inne badania robione były w USA. Wykazały, że co roku w wyniku zderzenia z szybami ginie od 365 do 988 milionów ptaków. Zakłada się, że w tym czasie, o każdy budynek w USA rozbija się od 1 do 10 osobników. Z kolei w Kanadzie skala śmiertelności ptaków z tego powodu może osiągać około 25 milionów sztuk rocznie.
Jak podają niektóre źródła, ok. 50% zderzeń ptaków z szybami kończy się śmiercią zwierząt. Po kolizji prawdopodobieństwo wykrycia martwego ptaka przez właścicieli domów wynosi około 20% i w dużym stopniu zależy od tego, czy gospodarz usłyszy odgłos uderzenia. Często ogłuszone ptaki znikają zjedzone przez drapieżniki np. koty. Czasem są w stanie samodzielnie odlecieć.
Powody uderzeń ptaków o szyby
Wzrok ptaków jest zmysłem bardzo rozwiniętym. Oczy z boku głowy zawężają jednak widzenie obuoczne, co w konsekwencji ogranicza zdolność dostrzegania obiektów umieszczonych przed ptakiem i powoduje błędne szacowanie ich odległości.
Podaje się cztery zasadnicze powody kolizji ptaków z oknami:
- efekt przezroczystości, czyli transparentności – ptaki nie widzą przezroczystej powierzchni i chcą się przemieścić najczęściej do atrakcyjnego dla nich, zielonego środowiska będącego po drugiej stronie;
- „efekt intruza” – ptaki dostrzegają własne odbicie i traktują je jako konkurenta o zasoby, dlatego próbują toczyć z nim walkę;
- efekt lustra – to efekt odbicia światła, powodujący lustrzane odbicie, przez co ptaki widzą w przezroczystej powierzchni swoje naturalne środowisko i do niego chcą się przemieścić;
- efekt latarni morskiej – sztuczne i mocne oświetlenie zewnętrzne zaburza naturalne mechanizmy orientacji ptaków.
Jak zabezpieczyć okna przed zderzeniami z ptakami?
Niestety, żadna z metod zabezpieczenia okien przed kolizjami ptaków z szybami nie jest skuteczna w 100% (oprócz całkowitego zasłonięcia okna od zewnątrz). Mimo to warto skorzystać z tych podanych poniżej. Na istniejących szybach możemy:
- umieścić naklejki/znaczniki – mogą mieć różne kolory i kształty, ale należy je umieszczać w odpowiedniej odległości i muszą mieć odpowiednią średnicę;
- przykleić folie (wewnętrzne i zewnętrzne) okienne np. powodujące efekt zmrożonego szkła;
- zamontować żaluzje fasadowe;
- zamontować siatki, kratownice, okiennice, moskitiery;
- zastosować rozwiązania tymczasowe jak malunki, sznurki itp.
Duże znaczenie ma projektowanie budynków przyjaznych ptakom oraz używanie bezpiecznych dla nich szyb.
Czasem nalepka na oknie wystarczy, aby uratować ptasie życie!
Polecamy ciekawe opracowanie wydane przez Fundację Szklane Pułapki:
Autor: Hanna Krugiełka
Ja mam jeszcze jeden sprawdzony sposób- nie mycie okien
…nie zdawałam sobie sprawy, że to aż takie wielkie liczby????
Podoba mi się! 🙂