Zima to wyjątkowy czas dla miłośników przyrody. Jest to okres obserwacji migrujących ptaków, dla których Polska staje się domem. Czy jednak tej zimy będziemy mieli okazję zaobserwować wszystkie zimujące w Polsce gatunki?
Jednym z migrujących ptaków jest jemiołuszka (Bombycilla garrulus). Polska jest dla niej “ciepłym krajem”, w którym może spokojnie przezimować oraz znaleźć pożywienie. Przylatuje na przełomie października i listopada, a odlatuje w marcu lub kwietniu. Zazwyczaj mamy okazję zaobserwowania stada jemiołuszek liczących od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu osobników. Czy tym razem będziemy mogli zaobserwować „królową polskiej zimy”?
Czego szuka w Polsce jemiołuszka?
Latem jemiołuszka żywi się owadami, szczególnie komarami. Ma ich pod dostatkiem w skandynawskiej tundrze i tajdze, dlatego północna Europa jest miejscem ich gniazdowania. Jednak zimą, w poszukiwaniu pożywienia, jemiołuszka wędruje na południe, w tym do Polski.
Jej ulubionym przysmakiem, który może u nas znaleźć, jest jarzębina. Nie pogardzi także owocami głogu, tarniny, dzikiej róży, czy kaliny koralowej. Jemiołuszki “objadają się” także owocami jemioły. “Objadają się” jest trafnym określeniem, ponieważ ptaki te potrafią zjeść dwa razy więcej pokarmu, niż same ważą, co umożliwia im rozrastająca się zimą wątroba. Duży apetyt niestety niesie ze sobą ryzyko. Najedzona jemiołuszka może łatwo paść ofiarą drapieżnika.
Najczęściej można ją zaobserwować w lasach liściastych i mieszanych czy nawet w naszych ogrodach.
Jemiołuszka — czym się wyróżnia?
Jemiołuszka jest łatwo rozpoznawalna. Znacznie wyróżnia się wśród zimowej polskiej awifauny. Zwykłe brązowoszare upierzenie, u samców występuje czarna plama na podbródku. Cechą charakterystyczną jest czub na głowie, który w chwili zaniepokojenia jest rozkładany i składany. To jedyny europejski ptak, u którego występują kolorowe zakończenia lotek (piór). U dorosłego samca przybierają kolor intensywnie czerwony, zaś u samic są jasnoczerwone.
Dlaczego jemiołuszki nie przyleciały do Polski?
Migracja jemiołuszek zależy od warunków panujących w miejscach ich gniazdowania, czyli na północy Europy. Jeżeli nie brakuje im pokarmu i warunki środowiskowe są dla nich odpowiednie, jemiołuszki nie muszą lecieć na południe. Właśnie dlatego mogą w ogóle się nie pojawić lub zaobserwować możemy tylko pojedyncze osobniki. Masowo pojawiają się u nas co 5-10 lat.
Jemiołuszka w polskiej przyrodzie
Jemiołuszki są bardzo ważne dla polskiej przyrody, mimo że występują u nas tylko w okresie zimowym. Ptak ten ma bardzo duże znaczenie w rozsiewaniu i rozprzestrzenianiu nasion roślin. Przemieszczając się, wydala je razem z odchodami.
Trawienie pokarmu odbywa się często w pobliżu drzew. Jest to istotne dla jemioły (od której wzięła się nazwa ptaka), ponieważ dzięki temu jej nasiona mogą przykleić się do pni i gałęzi. Jemiołuszka jest uznawana za gatunek najmniejszej troski (IUCN), jednak w Polsce objęta jest pełną ochroną gatunkową.
