Już w przedszkolu słyszymy o ptakach odlatujących z Polski na zimę do tzw. ciepłych krajów. Tymczasem pewien gatunek, wręcz odwrotnie! To jemiołuszka zwyczajna, która odwiedza nas mroźną porą. Między innymi Polska jest dla niej ciepłym krajem. Jak wygląda jemiołuszka? Jakie ma zwyczaje i jakie skrywa ciekawostki?
Jemiołuszka jest tak niezwykłym i pięknym ptakiem, że stała się ulubionym motywem wielu artystów. Często można spotkać ją przy karmnikach. Na tyle często, że jeden z modeli został nazwany tak jak ona. Jemiołuszka jest tak nietypowa, że trudno pomylić ją z innym gatunkiem. Może tylko ze szpakiem i to podczas lotu.
Jemiołuszka, jemiołucha – skąd wzięła się jej nazwa?
Jemiołuszka jest typowo północnym gatunkiem. Gnieździ się w tajdze i lasotundrze, gdzie żywi się przeważnie owadami. Zimą i jesienią, w trakcie wędrówek – czyli w naszym kraju – odżywia się zjadanymi w dużych ilościach jagodami, w tym dzikiej róży, ligustru, głogu, śnieguliczki, jarzębiny i jemioły, od której pochodzi jej polska nazwa. Poprzez konsumowanie i wydalanie jagód jemioły, jemiołuszki przyczyniają się do przenoszenia nasion tego groźnego dla drzew półpasożyta.
Łacińska nazwa jemiołuszki to Bombycilla garrulus. Etymologia interpretowana jest jako starogreckie bombukos, czyli jedwab i łacińskie cilla, czyli ogon. Z tego powodu kiedyś na jemiołuszkę mówiono „drozd jedwabny ogon”, „jedwabnik” lub „jedwabniczka”. Przyczyną tych określeń jest miękkie jak jedwab i połyskujące jak ten materiał upierzenie. Drugi człon łacińskiej nazwy – garullus znaczy głośny, hałaśliwy. Faktycznie jemiołuszki słychać z daleka, a wydawane przez nie dźwięki określane są jako „dzwoneczki”.
Źródło: https://pixabay.com/pl/
Jemiołuszka – nietuzinkowy wygląd
Ubarwienie jemiołuszki wyróżnia ją spośród innych gatunków awifauny. Znany ornitolog
– prof. J. Sokołowski opisuje upierzenie tego ptaka jako „sute, brązowe i szare. Czub na głowie. Lotki ramieniowe zakończone czerwonymi płytkami, jak gdyby z laku”. Co ciekawe, tych czerwonych zakończeń skrzydeł pojawia się coraz więcej wraz z wiekiem samca. Czerwona barwa pochodzi z barwników spożywanych w owocach. Z kolei swój czub, jemiołuszka składa i rozkłada, gdy jest zaniepokojona. Koniec ogona ptaka jest żółty, a uwagę w ubarwieniu zwraca jeszcze ciemna odcinająca się pręga, która biegnie przez linę oczu, a kończy czarnym śliniakiem pod dziobem. Cechą rozpoznawczą jemiołuszki jest jej wielkość zbliżona do wielkości szpaka. Ciało ptaka ma długość 18-21 cm, a rozpiętość skrzydeł 35 cm.
Źródło: https://pixabay.com/pl/
Jemiołuszka – jeszcze kilka ciekawostek
Jemiołuszki to ptaki, które goszczą w naszym kraju najwcześniej od października (przeważnie od listopada) aż do kwietnia, a nawet do maja. Przebywają w dużych stadach, liczących od kilkudziesięciu do nawet kilkaset sztuk. Najczęściej obsiadają drzewa owocowe. W centrach miast przyciąga je jarzębina sadzona wzdłuż ulic, a metale ciężkie zbierające się w jej owocach szkodzą ptakom.
Czym zaskakuje jemiołuszka?
- Znany jest przypadek jemiołuszki, która jedną zimę spędziła w Polsce, a drugą aż
4 070 km dalej, na Syberii; - Zimą wątroba jemiołuszek rozrasta się tak bardzo, że ptaki mogą zjadać dwa razy tyle pokarmu, ile same ważą;
- Jemiołuszki wbrew swojej nazwie najbardziej lubią jarzębinę;
- W Polsce jemiołuszki zwyczajne objęte są ścisłą ochroną gatunkową;
- Ocieplenie klimatu ma wpływ na coraz dłuższy okres pozostawania jemiołuszek w Polsce.
Jemiołuszka to ptak wyjątkowo piękny, a mało płochliwy, do tego uznawany za dość głośny. Właśnie teraz jest dobry moment, aby obserwować tę „królową zimy”.
…ale śliczny ptaszek i…. tak solidnie opisany.
Dziękujemy.