Drony odgrywają kluczową rolę w ochronie środowiska. Coraz bardziej zyskują na popularności jako skuteczne narzędzia w monitoringu przyrody i zanieczyszczeń. Jakie możliwości mają bezzałogowe statki powietrzne w działaniach na rzecz środowiska?
Zastosowanie dronów w ochronie przyrody
Drony mogą być wykorzystywane do monitorowania populacji poszczególnych gatunków zwierząt, a nawet kierunku migracji. Umożliwiają także dokonania oceny kondycji zdrowotnej roślin.
Drony pozwalają także na bieżące obserwowanie zmian zachodzących w przyrodzie, które niekiedy są niewidoczne dla człowieka. Dzięki temu można odpowiednio szybko zareagować i podjąć niezbędne działania mające na celu ochronę danego terytorium w przypadku zaobserwowania niepokojących sygnałów.
Monitorowanie gatunków zagrożonych
Drony stały się nieocenionym wsparciem w ochronie zwierząt, które są zagrożone wyginięciem. Na przykład w Tatrzańskim Parku Narodowym, za pomocą tych urządzeń, monitorowane są populacje kozic i świstaków, które często ukrywają się w trudno dostępnych dla człowieka partiach gór. W ten sam sposób sprawdzana jest także populacja wilków czy rysi w Polsce. Dzięki zastosowaniu dronów informacje o liczebności czy migracji gatunków dostaczane są w kilka minut, a ponadto zwierzęta nie są płoszone ani stresowane obecnością człowieka.
Z kolei w Afryce (głównie w Kenii oraz RPA) drony są wykorzystywane do walki z kłusownictwem. Dzięki czujnikom ruchu i kamerom termowizyjnym wykrywane są, nawet po zmroku, nielegalne polowania na słonie czy nosorożce. Co ważne, drony potrafią działać dyskretnie i cicho.
Zarządzanie gatunkami inwazyjnymi
Drony wyposażone w specjalne kamery multispektralne wykrywają m.in. skupiska nawłoci kanadyjskiej, która wypiera rodzime gatunki. Algorytmy analizują odcienie zieleni – inwazyjne rośliny mają nieco inną barwę chlorofilu, co człowiek jest w stanie określić dopiero po szczegółowych analizach laboratoryjnych.
Kolejnym przykładem jest wykorzystanie dronów do zwalczania barszczu Sosnowskiego. Dzięki tym urządzeniom mapowane są stanowiska tego gatunku oraz określany jest stopień dojrzałości nasion. W efekcie opryski herbicydami trafiają tylko w kwitnący barszcz Sosnowskiego, minimalizując chemiczne zanieczyszczenie środowiska.
Monitoring ekosystemów
Drony wykorzystywane są do monitoringu lasów, mokradeł, torfowisk (np. w Dolinie Biebrzy i Narwi) czy raf koralowych. Dzięki uzyskanym zdjęciom oraz mapowaniu można szybko i skutecznie analizować skutki zmian klimatu, identyfikować szkody spowodowane działalnością człowieka (np. wylesianie, zanieczyszczenia), a także oceniać na bieżąco rekultywację zniszczonych terenów. Ponadto pozwala to na obserwację zmian w pokrywie roślinnej, erozji gleby czy zasięgu lasów.
Na przykład w Biebrzańskim Parku Narodowym, za pomocą dronów, sprawdzane jest jak osuszenie mokradeł wpływa na populację ptaków. Dane z kilku lat można porównać w kilka godzin, zamiast tygodni analiz.
Wykorzystanie dronów do sadzenia drzew
Jeden dron może posadzić 1000 drzew w godzinę, podczas gdy człowiek potrzebuje na to kilku dni. Na przykład w projektach rekultywacji terenów pokopalnianych na Śląsku, gdzie gleba skażona była metalami ciężkimi, technologia ta pozwoliła w szybkim tempie zalesić hałdy.
Kolejnym przykładem jest rozsiewanie przez drony nasion buka i jodły w Beskidzie Żywieckim. Zarodniki posiadały otoczkę z nawozami oraz grzybnią mikoryzową, dzięki czemu były odporne na suszę i szkodniki. Drony zwykle wysiewają nasiona tylko tam, gdzie młode drzewa mają szansę konkurować o światło. W efekcie nowy las rośnie w naturalnym rytmie, a nie jak monokulturowa plantacja.
Drony w monitoringu zanieczyszczeń środowiska
Drony wyposażone są w czujniki, dzięki którym możliwe jest wykrywanie poziomu zanieczyszczeń powietrza, dlatego są wykorzystywane m.in. w walce ze smogiem. Dodatkowo, urządzenia mogą zostać rozbudowane o sensory wykrywające jakie związki znajdują się w atmosferze.
Drony są w stanie zarejestrować nad którym budynkiem czy obszarem unosi się dym, zebrać próbkę i dokonać szczegółowej analizy niebezpiecznych związków. Przekroczony poziom tlenku węgla, metanu, chlorowodoru, amoniaku czy siarkowodoru stanowią ważną informację dla służb miejskich na temat tego, że w danym domu spalane są odpady niedozwolone, takie jak plastikowe butelki, styropian czy elementy wykonane z PCV. Dodatkowo, tzw. dron antysmogowy wyposażony w czujnik może stworzyć mapę smogową prezentującą obszary najbardziej zanieczyszczone.
Drony są wykorzystywane także w służbie ochrony środowiska do wykrywania źródła oraz określania poziomu lotnych związków chemicznych, co pozwala na monitorowanie zarówno legalnych, jak i nielegalnych składowisk odpadów. Dzięki temu są w stanie znaleźć m.in. wycieki niebezpiecznych dla środowiska substancji.
Zastosowanie dronów w rolnictwie
Zastosowanie dronów w rolnictwie coraz bardziej zyskuje na popularności. Te urządzenia potrafią zbierać dane o stanie upraw w czasie rzeczywistym. Przelatując nad polem, dron w kilka minut sprawdza, które partie roślin potrzebują nawozu (dzięki kamerze multispektralnej oceniana jest dostępność azotu w glebie), a które wody. Co ciekawe Polska jest jednym z pierwszych krajów w Europie, który wdrożył technologię oprysku upraw z bezzałogowych statków powietrznych. Dzięki precyzyjnemu opryskowi tylko wybranych miejsc możliwe będzie ograniczenie ilości środków ochrony roślin i nawozów oraz uniknięcie niszczenia upraw. To także mniej toksyn spływających do rzek czy jezior.
Mimo licznych korzyści wykorzystanie dronów wiąże się z wyzwaniami, takimi jak ograniczony czas lotu, wysokie koszty, przepisy prawne czy potencjalne zakłócenia dla zwierząt. Aby w pełni wspierać ochronę przyrody, konieczne jest odpowiedzialne używanie tych urządzeń, przestrzeganie regulacji prawnych oraz minimalizowanie wpływu na środowisko.
